Στις 6 Δεκεμβρίου εορτάζει η εκκλησία μας την μνήμη του Αγίου Νικολάου. Παραμονή της γιορτής του είθισται να τελούνται ορισμένα έθιμα, μεταξύ των οποίων είναι το να αφήνουμε τα παπούτσια μας έξω από το σπίτι. Ποιος είναι, όμως, ο συμβολισμός αυτού του εθίμου;
Στις 6 Δεκεμβρίου, η Εκκλησία τιμά την μνήμη του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών. Όπως και στις γιορτές άλλων Αγίων, έτσι κι εδώ συνηθίζονται κάθε χρόνο, την Παραμονή της γιορτής του, να γίνονται ορισμένα έθιμα που κρατούν τις ρίζες τους στο πολύ μακρινό παρελθόν. Ένα εξ αυτών, είναι το να αφήνουν τα παιδιά τα παπούτσια τους έξω από το σπίτι. Από που προήλθε αυτό το έθιμο και ποιος είναι ο συμβολισμός του;
Ο άγιος δεν υπήρξε ναυτικός παρόλο που στο δημοτικό τραγούδι λένε: «Αγιε Δημήτρη στεριανέ, Αγιε Νικόλα ναύτη» και παρά τις ονομασίες του «θαλασσίτης» και «θαλασσινός» που είναι γνωστές κυρίως στα νησιά των Κυκλάδων.
Από τα πολύ παλιά χρόνια οι ναυτικοί πριν φύγουν για ταξίδι ήθελαν ν’ ανάψουν ένα κερί στον Άγιο και ακόμα να εξομολογηθούν και να μεταλάβουν, ανάλογα με τους κινδύνους του ταξιδιού. Συχνά, επιθυμούσαν να μεταλάβουν και ν’ ανάψουν το κερί, ευχαριστώντας τον Άγιο που τους βοήθησε να επιστρέψουν.
Κατά την λαογραφία δεν βοηθά τους ναυτικούς μόνο στους κινδύνους, αλλά για μεγαλύτερη ασφάλεια κάθεται στο πηδάλιο σ’ όλο το ταξίδι. Γι’ αυτό και υπάρχει η λαϊκή ρήση «στην πλώρη κάθετ’ ο Χριστός, στη μέση η Παναγιά και πίσω στο τιμόνι του ο Άι Νικόλας».
Τα έθιμα του Αγίου Νικολάου
Ο άγιος ήταν επίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας, γι’ αυτό και αναφέρεται και ως «Νικόλαος Μύρων». Την ημέρα της γιορτής του γίνονται προβλέψεις για τον καιρό που θα έχουμε την επόμενη χρονιά, ενώ παράλληλα ετοιμάζεται ένα ιδιαίτερο ψωμί και πίτα με ψάρι. Σε ορισμένες περιοχές, μάλιστα, πηγαίνουν την τροφή στην εκκλησία, για να την αγιάσει ο ιερέας.
Εορτολόγιο: Σάββατο 06 Δεκεμβρίου 2025
Σύμφωνα με την παράδοση το ψάρι είναι κυπρίνος ή έστω ένα ψάρι με λέπια. Αρκετοί αγγίζουν τα κόκαλα του ψαριού με τα δόντια για να έχουν υγεία. Στο μεσημεριανό τραπέζι, επίσης, υπάρχει βρασμένο καλαμπόκι, σιτάρι, ντολμαδάκια, πιπεριές, φασόλια.
Επίσης, σε διάφορες περιοχές της χώρας και του εξωτερικού, παραμονή της εορτής του Αγίου τα παιδιά καθαρίζουν καλά τα παπούτσια τους και τα τοποθετούν έξω από την πόρτα, ελπίζοντας ότι αυτά θα γεμίσουν το πρωί με τα δώρα του Αγίου Νικολάου.
Το έθιμο αυτό άρχισε, επειδή, ο Άγιος αγαπούσε πολύ τα παιδιά και τους φτωχούς και τους προσέφερε σχεδόν τα πάντα. Ακόμη, σύμφωνα με την παράδοση ο άγιος έσωσε τρία φτωχά κορίτσια από την πορνεία και για να βοηθήσει την οικογένεια, έριξε τρία κομμάτια χρυσού μέσα στο τζάκι. Αυτά έπεσαν απευθείας στις κάλτσες που κρέμονταν εκεί για να στεγνώσουν. Έτσι, λοιπόν, έμεινε το έθιμο να έρχεται ο Άγιος Νικόλαος κρυφά να γεμίζει με δώρα τις κάλτσες που κρέμονται στα τζάκι.