Ελαιόλαδο: Ο υγρός χρυσός
Ελαιόλαδο: Tο ελαιόλαδο, ο «υγρός χρυσός» κατά τον Όμηρο, είναι ο πρωταγωνιστής της μεσογειακής διατροφής και αποτελεί ένα σπουδαίο διατροφικό θησαυρό με πολυάριθμα πλεονεκτήματα για την ανθρώπινη υγεία.
Ελαιόλαδο: Γενικές Πληροφορίες
Tο ελαιόλαδο είναι η λιπαρή ουσία που παίρνουμε από τον καρπό της ελαιόδενδρου που καλλιεργείται παραδοσιακά στην περιοχή της Μεσογείου και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Από την αρχαιότητα είχε αναγνωριστεί η αξία του από τον Ιπποκράτη, τον Διοκλή και τον Διοσκουρίδη για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Σήμερα γιατροί και διατροφολόγοι, βασιζόμενοι σε αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών, υποστηρίζουν ότι το ελαιόλαδο δρα ευεργετικά σε όλες σχεδόν τις λειτουργίες του σώματος. Η Ελλάδα έχει την υψηλότερη πρόσληψη ελαιολάδου ανά άτομο στον κόσμο.
Ελαιόλαδο: Οφέλη για την υγεία
- Προστατεύει το καρδιαγγειακό μας σύστημα, συμβάλλει στην πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων και την μείωση της αρτηριακής πίεσης
- Λόγω των πλούσιων μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών που περιέχει μειώνει τον κίνδυνο κατάθλιψης, οποίος αντίθετα αυξάνεται με την κατανάλωση τρανς λιπαρών από έτοιμα φαγητά και προϊόντα μαζικής παραγωγής.
- Βοηθά στην διατήρηση υγιών επιπέδων χοληστερόλης και μειώνει τον κίνδυνο διαβήτη.
- Προστατεύει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και συναφών νευροεκφυλιστικών ανοιών λόγω της ολεοκανθάλης της φυσικής φαινόλης που περιέχεται στο έξτρα-παρθένο ελαιόλαδο.
- Βοηθά στην πρόληψη της οξείας παγκρεατίτιδας λόγω του ελαϊκού οξέος και την υδροξυτυροσόλης που περιέχει και προστατεύει το συκώτι από το οξειδωτικό στρες και την ελκώδη κολίτιδα.
- Η βιταμίνη Ε, τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει δρουν προληπτικά για κάποιες μορφές καρκίνου , την οστεοπόρωση και την ρευματοειδή αρθρίτιδα.
- Έχει αντιγηραντικές ιδιότητες, επιδρά θετικά στην ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος και βοηθά στην πέψη των άλλων λιπαρών και μη τροφών, διευκολύνοντας τις εκκρίσεις της χολής.
- Συντελεί στην μακροζωία και τη ζωτικότητα.
Ελαιόλαδο: Τι συνιστούν οι ειδικοί
Οι ειδικοί συνιστούν να καταναλώνουμε δύο με τρεις κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο την ημέρα. Το παρθένο ελαιόλαδο δεν είναι μόνο ένα προϊόν με εξαιρετική σημασία για την διατροφή μας. Χάρη στην ξεχωριστή του γεύση, είναι ιδανικό για να καταναλωθεί κυρίως ωμό π.χ. σε σαλάτες. Αποτελεί όμως και μια λιπαρή ύλη που μπορεί να αντικαταστήσει το βούτυρο, τη μαγιονέζα, τα σπορέλαια ή την κρέμα γάλακτος στην μαγειρική ή τη ζαχαροπλαστική. Αντίθετα με την αντίληψη που ίσως επικρατεί, μας δίνει 9 θερμίδες ανά γραμμάριο, ακριβώς όπως και τα σπορέλαια και είναι το πλέον ιδανικό για τηγάνισμα αφού, λόγω της ειδικής χημικής του σύστασης, είναι ανθεκτικότερο από οποιοδήποτε άλλο λάδι.
Η ποιότητα ενός παρθένου ελαιολάδου επηρεάζεται από όλες τις πρακτικές που ασκούνται στον ελαιώνα, το ελαιοτριβείο, το τυποποιητήριο και τέλος στο ίδιο μας το σπίτι. Όποιες μεταβολές στην αρχική σύσταση και ποιότητα του ελαιολάδου συνεπάγονται μεταβολές και στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του. Πρέπει να το αποθηκεύουμε σε σκιερό και σκοτεινό μέρος σε ανοξείδωτα ή γυάλινα δοχεία ειδικά για τρόφιμα και να το καταναλώνουμε σχετικά γρήγορα.
Ελαιόλαδο: Πληροφορίες για την αγορά του
Όταν αγοράζουμε ελαιόλαδο πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι το έξτρα παρθένο με οξύτητα <0,8% είναι το καλύτερο και ακολουθεί το παρθένο ελαιόλαδο με οξύτητα 0,8%-2%. Όταν στην συσκευασία αναφέρεται μόνο «ελαιόλαδο» σημαίνει ότι το περιεχόμενο είναι μίγμα παρθένου και ραφινέ ελαιολάδου κατώτερης ποιότητας εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών που χρησιμοποιούνται κατά την διαδικασία παραγωγής τους.
Ελαιόλαδο: Περισσότερες Πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζετε
Γνωρίζετε ότι το ελαιόλαδο μπορεί να λειτουργήσει ως παυσίπονο; Μάθετε τα γνωστά και τα άγνωστα οφέλη του…
Το ελαιόλαδο ανήκει στην κατηγορία του λίπους. Όταν ακούμε για λίπη στη διατροφή μας, επηρεασμένοι από όσα ακούγονται, τα εκλαμβάνουμε σαν κάτι αρνητικό κι επιβλαβές για τον οργανισμό μας. Αυτό είναι εν μέρει αληθές όσον αφορά το λίπος του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Όσον αφορά όμως στο λίπος από ελαιόλαδο τότε η πρόσληψη του είναι ωφέλιμη για τον οργανισμό. Στον όρο «λίπος» λοιπόν συμπεριλαμβάνονται και τα «καλά» λίπη που όπως το ελαιόλαδο, οι ξηρούς καρποί κ.α., τα οποία με λογική κατανάλωση μπορούν να αποτελέσουν σύμμαχο για την υγεία μας.
Ελαιόλαδο: Για την ιστορία
Η παρασκευή ελαίων είναι γνωστή για περισσότερα από 4.000 χρόνια. Στον ελληνικό χώρο έχουν βρεθεί πιεστήρια για παραγωγή λαδιού από τις ελιές καθώς και πιθάρια αποθήκευσης λαδιού που χρονολογούνται πριν από τα ιστορικά χρόνια. Τα έλαια εκτός από τις τροφές, χρησιμοποιούνταν και σε λύχνους για το φωτισμό, στα αρώματα, σαν συντηρητικό, στην περιποίηση του σώματος και τη βυρσοδεψία.
Ελαιόλαδο: Τι μας προσφέρει
Γενικά τα λίπη, αποτελούν πιο συμπυκνωμένη μορφή ενέργειας μιας και προφέρουν γρηγορότερα το αίσθημα κορεσμού σε μικρότερες ποσότητες (σε σχέση π.χ. με τους υδατάνθρακες). Ιδιαίτερα τα φυτικά έλαια, προσφέρουν στον οργανισμό πολύτιμες βιταμίνες, και συγκεκριμένα τις λεγόμενες «λιποδιαλυτές» (A,D,E,K) καθώς και απαραίτητα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία αποτελούν φυσικό δομικό συστατικό των κυττάρων, που όμως δεν μπορεί να συνθέσει ο οργανισμός μας από μόνος του και γι’ αυτό θα πρέπει να ληφθούν μέσω της διατροφής. Τέλος, δίνουν ιδιαίτερη γεύση, άρωμα και υφή στα τρόφιμα.
Ελαιόλαδο: Που αλλού κάνει καλό
Το πιο σπουδαίο για τη διατροφή μας έλαιο, είναι το ελαιόλαδο, ο λεγόμενος « χρυσός της Μεσογείου» και δεν του δόθηκε τυχαία η παραπάνω ονομασία μιας και αποτελεί τη βάση της περίφημης Μεσογειακής δίαιτας. Προσφέρει στον οργανισμό μας πληθώρα θρεπτικών ουσιών ιδιαίτερα γεγονός που το καθιστά ωφέλιμο και απαραίτητο συστατικό της διατροφής μας. Θεωρείται το πιο εύπεπτο έλαιο σε σύγκριση με άλλα του εμπορίου (π.χ. ηλιέλαιο, σησαμέλαιο κλπ) και λόγω της περιεκτικότητάς του σε βιταμίνες και λιπαρά οξέα (ελαϊκό, λινελαϊκό, παλμητικό), καθώς και σε φυτοστερόλες, του προσδίδονται σπουδαίες αντιοξειδωτικές ιδιότητες δηλαδή βοηθάει τον οργανισμό μας να καταπολεμήσει τις ελεύθερες ρίζες που είναι επιβλαβείς. Από τα λιπαρά οξέα που περιέχονται στο ελαιόλαδο, μεγάλη αξία δίνεται στο λινελαϊκό οξύ, μιας και η έλλειψή του οδηγεί σε σημαντικά προβλήματα όπως καθυστέρηση της ανάπτυξης, διαταραχές του μεταβολισμού κ.α. Ακόμη, περιέχει μια σημαντική ποσότητα τοκοφερολών (βιτ. Ε) και πολυφαινολών, ουσίες που επίσης ενεργούν σαν αντιοξειδωτικά και συμβάλλουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης (υπέρταση).
Η ελιά συγκεκριμένα, αποτελεί πλούσια πηγή βιοφαινολών, οι οποίες διαθέτουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και μελετούνται εντατικά για πιθανές φαρμακολογικές εφαρμογές. Ειδικά το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο περιέχει ένα ακόμη φαινολικό παράγωγο, την ελαιοκανθάλη. Η εν λόγω ουσία διαθέτει παυσίπονη και αντιφλεγμονώδη δράση, ανάλογη με εκείνη γνωστού φαρμάκου. Μερικοί επιστήμονες ευελπιστούν ότι η ουσία αυτή μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση καρδιαγγειακών νοσημάτων, της νόσου Alzheimer, ακόμη και κάποιων μορφών καρκίνου.
Ελαιόλαδο: Οδηγίες (σωστής) χρήσεως
Πέρα όμως από τα τεράστια οφέλη του στην καθημερινή μας δίαιτα, μπορεί, όπως όλες οι ουσίες, να μετατραπεί σε επιβλαβές για τον οργανισμό μας, αν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να καταναλώνεται ωμό αντί για τηγανισμένο και να αποφεύγεται η έκθεσή του σε υψηλές θερμοκρασίες και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης καλό είναι να αποφεύγεται η κατάχρησή του καθώς μπορεί να καταστεί επικίνδυνο για την υγεία της καρδιάς, των αιμοφόρων αγγείων, του ήπατος και της χοληδόχου κύστεως. Μετά από όλα αυτά λοιπόν, σας προτρέπουμε να αποτινάξετε οποιαδήποτε προκατάληψη σχετικά με τα λίπη, και να καταναλώσετε άφοβα, τον θησαυρό της φύσης που ονομάζεται ελαιόλαδο, χωρίς όμως να ξεχνάτε πως «παν μέτρον άριστον».
Gourmet πιάτα με ελαιόλαδο
Συνταγή για πατέ ελιάς: Τσακίζουμε μερικές μαύρες ελιές για να βγει το κουκούτσι και κόβουμε την ψίχα τους σε πολύ μικρά κομμάτια. Προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο, λίγες σταγόνες χυμό από κρεμμύδι και αλάτι. Ανακατεύουμε ώστε να γίνει πάστα και φυλάσσουμε σε καθαρό γυάλινο δοχείο, καλά κλεισμένο, αφού προσθέσουμε λίγο ελαιόλαδο στην επιφάνεια της πάστας. Το πατέ της ελιάς, είναι ιδανικό να το αλείψουμε στο ψωμί και τις φρυγανιές, σαν ορεκτικό ή σνακ, ή σαν συνοδευτικό μεζέδων.
Ελαιόλαδο με βότανα: Αυτή η τεχνική είναι πολύ διαδεδομένη, ιδιαίτερα στην επαρχία και το αρωματισμένο λάδι χρησιμοποιείται στις σαλάτες, τις σάλτσες ή και στο μαγείρεμα. Χρησιμοποιούνται αρωματικά βότανα όπως δενδρολίβανο, δάφνη, θυμάρι κλπ καθώς προσδίδουν στο ελαιόλαδο ιδιαίτερο άρωμα και γεύση και παράλληλα θεραπευτικές ιδιότητες . Π.χ. το σκόρδο είναι άριστο αντισηπτικό και τονωτικό του ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και βοηθητικό της πέψης οπότε και η χρήση του στον αρωματισμό του ελαιολάδου του δίνει αυτή την ιδιότητα.
Για την παρασκευή του προθέτουμε φρέσκο ή αποξηραμένο βότανο σε ένα γυάλινο καθαρό δοχείο γεμάτο ελαιόλαδο και το αφήνουμε κλειστό στον ήλιο ή σε ζεστό μέρος για τουλάχιστον 20 μέρες.
Αναλυτικά τα 10 μεγαλύτερα οφέλη του Ελαιόλαδου
1. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μονακόρεστα λιπαρά. Τα μονοακόρεστα λιπαρά αποτελούν το λεγόμενο «καλό λίπος», βασική πηγή των οποίων είναι το ελαιόλαδο. Τα μονοακόρεστα λιπαρά προστατεύουν από την εμφάνιση διάφορων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης, ενώ μειώνουν ελαφρά την «κακή» (LDL) χοληστερόλη, ενώ δεν επηρεάζουν ή -κατά άλλους ερευνητές- αυξάνουν ελαφρώς τα επίπεδα της ΗDL («καλής» χοληστερίνης).
2. Περιέχει μεγάλη ποσότητα αντιοξειδωτικών. Τα αντιοξειδωτικά που εντοπίζονται στο ελαιόλαδο είναι βιολογικά ενεργά και μειώνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης χρόνιων ασθενειών.
3. Προστατεύει ενάντια στις καρδιοπάθειες. Οι καρδιοπάθειες αποτελούν τη συχνότερη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες, σύφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο έχει σημαντικά οφέλη στην υγεία της καρδιάς. Μειώνει την αρτηριακή πίεση, αναστέλλει την οξείδωση της «κακής» (LDL) χοληστερόλης και βελτιώνει τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων.
4. Έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Το ελαιόλαδο περιέχει θρεπτικά συστατικά, όπως το ελαϊκό οξύ και το ελεοκάνθημα, που καταπολεμούν τις φλεγμονές.
5. Βοηθάει στην πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου. Αρκετές μεγάλες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα άτομα που καταναλώνουν ελαιόλαδο έχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, το οποίο αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες.
6. Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Τόσο οι μελέτες παρατήρησης όσο και οι κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι το ελαιόλαδο, σε συνδυασμό με μια μεσογειακή διατροφή, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 κατά 40%.
7. Βοηθάει στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Δεν υπάρχει διατροφή που να θεραπεύει τη ρευματοεδιή αρθρίτιδα, ωστόσο, το ελαιόλαδο μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και του πρηξίματος των αρθρώσεων. Τα ευεργετικά αποτελέσματα αυξάνονται σημαντικά όταν συνδυάζεται με ιχθυέλαιο.
8. Αναστέλλει την εξέλιξη του Aλτσχάιμερ. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνας κατάφεραν να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ σε πειραματόζωα χρησιμοποιώντας ειδικά επιλεγμένο ελληνικό ελαιόλαδο στη διατροφή τους. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς καθηγητές, πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική ανακάλυψη, η οποία ανοίγει τον δρόμο για τον χαρακτηρισμό του ελαιολάδου ως ιατρικού τροφίμου.
9. Καταπολεμά την κατάθλιψη. Ολοένα και περισσότερες μελέτες υποστηρίζουν ότι η διατροφή μπορεί να βοηθήσει επικουρικά στη θεραπεία και την πρόληψη των νόσων που σχετίζονται με τον εγκέφαλο. Η μεσογειακή διατροφή και συγκεκριμένα το ελαιόλαδο έχει συνδεθεί με μείωση της κατάθλιψης.
10. Ενυδατώνει το δέρμα και τα μαλλιά. Το ελαιόλαδο έχει μαλακτικές και ενυδατικές ιδιότητες, γι’ αυτό αποτελεί βασικό συστατικό σε πολλά προϊόντα περιποίησης. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να αφαιρέσετε το μακιγιάζ σας, σε σπιτική μάσκα μαλλιών, ως θεραπεία για τις παρανυχίδες ή για να φτιάξετε το δικό σας απολεπιστικό σώματος.