Σύμφωνα με ιστορικές καταγραφές, το έτος 1549 μ.Χ., οι Αρμένιοι προέβησαν σε δωροδοκία του Σουλτάνου Μουράτ. Στόχος τους ήταν να εξασφαλίσουν την άδεια εισόδου στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως και την ανάληψη της ευθύνης για την εξαγωγή του Αγίου Φωτός από τον Πανάγιο Τάφο.
Η ενέργεια αυτή φέρει ιδιαίτερη ιστορική βαρύτητα, καθώς αντικατοπτρίζει τις θρησκευτικές αντιπαραθέσεις και τις πολιτικές διεκδικήσεις που επικρατούσαν στην περιοχή εκείνη την εποχή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αφήγηση αυτή βασίζεται σε ιστορικές πηγές και η ακρίβεια ή η ερμηνεία των γεγονότων μπορεί να αμφισβητηθεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες.
Παρ’ όλα αυτά, η ιστορία αυτή προσφέρει μια ενδιαφέρουσα ματιά στις περίπλοκες σχέσεις που διαμορφώνονταν μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων και της Οθωμανικής εξουσίας κατά τη διάρκεια της περιόδου εκείνης.
Άγιο Φως: Προκαλεί δέος το θαύμα με τον σχισμένο κίονα στην είσοδο του Πανάγιου Τάφου
Πράγματι, ο σουλτάνος τους έδωσε την άδεια και οι Αρμένιοι μπήκαν μέσα στον Ναό και τον κλείδωσαν. Γεμάτος απελπισία ο Ορθόδοξος Πατριάρχης όταν είδε τους Αρμένιους να βρίσκονται μέσα στον Πανάγιο Τάφο, γονάτισε έξω στην είσοδο του Ναού κοντά σε μία από τις κολόνες. Ξαφνικά η κολόνα σχίστηκε και βγήκε το Άγιο Φως ανάβοντας τις λαμπάδες του Πατριάρχη.
Ο Εμίρης παρακολουθούσε τα γεγονότα από τον μιναρέ του τζαμιού που βρίσκονταν απέναντι από τον Ναό. Μόλις είδε τα γεγονότα φώναξε “Μεγάλη η πίστη των Χριστιανών! Ένας είναι ο αληθινός Θεός, ο Θεός των Χριστιανών. Πιστεύω στον Αναστάντα εκ νεκρών Χριστόν. Τον προσκυνώ ως Θεό μου”.
Μετά από αυτή την ομολογία του πήδησε από τον μιναρέ, ή κατά μια άλλη πιο πιθανή εκδοχή, μαινόμενο πλήθος μουσουλμάνων ανέβηκε και τον γκρέμισε από τον μιναρέ. Κατά την πτώση του όμως δεν έπαθε τίποτα. Τότε οι μουσουλμάνοι τον έπιασαν και τον αποκεφάλισαν. Το άγιο λείψανο του φυλάσσεται μέχρι και σήμερα στην Ιερά Μονή της Μεγάλης Παναγίας των Ιεροσολύμων.
Το Πάσχα του 2008, η ρωγμή του κίονα αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης του Αντρέι Βολκόβ. Ο Ρώσος φυσικός απέστειλε υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες της ρωγμής σε έναν συμπατριώτη του ειδικό επιστήμονα, τον καθηγητή Εβγκένι Μιχάηλοβιτς Μορόζοβ, ο οποίος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ερευνητές στον κόσμο στο επιστημονικό πεδίο της Μηχανικής των Θραύσεων (Fracture Mechanics) και της Φυσικής της Αντοχής των Υλικών (Physics of Strength of Materials).
Ο καθηγητής Μορόζοβ, αφού εξέτασε αναλυτικά τις φωτογραφίες της ρωγμής, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτή θα μπορούσε να παραχθεί μόνο ως αποτέλεσμα ηλεκτρικής εκκένωσης!
Όμως κι ένας από τους κορυφαίους Έλληνες επιστήμονες του κλάδου της Μηχανικής των Θραύσεων, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Α. Παπαδόπουλος, αφού εξέτασε τις φωτογραφίες, αποφάνθηκε ότι η ρωγμή του κίονα παράχθηκε πράγματι από μία ηλεκτρική εκκένωση, η οποία εκδηλώθηκε ταυτοχρόνως με ένα σεισμικό κύμα που είχε κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω!
Αυτή τη συνδυασμένη καταπόνηση του κίονα –ηλεκτρική εκκένωση+σεισμικό κύμα– την θεωρεί ανεξήγητη και γι’ αυτό καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «θα μπορούσε κανείς να ομιλεί περί θαύματος και μόνο»!
